Wniosek o zabezpieczenie roszczenia to środek procesowy umożliwiający tymczasową ochronę prawną, zanim zapadnie ostateczne rozstrzygnięcie w sprawie. Składa się go do sądu właściwego dla rozpoznania sprawy lub sądu, w którego okręgu ma być wykonane zabezpieczenie. We wniosku należy wskazać: roszczenie, jego uprawdopodobnienie oraz interes prawny w uzyskaniu zabezpieczenia. Opłata wynosi 100 zł (w sprawach niemajątkowych) lub 1/4 opłaty od pozwu (w majątkowych). Sąd rozpoznaje wniosek w ciągu tygodnia, a w szczególnych przypadkach – 24 godzin. Możliwe sposoby zabezpieczenia to m.in. zajęcie ruchomości, wynagrodzenia, wierzytelności, zakaz zbywania nieruchomości.
Wniosek o zabezpieczenie roszczenia stanowi ważny instrument prawny, umożliwiający solidną ochronę interesów wierzyciela jeszcze przed uzyskaniem prawomocnego wyroku. Skuteczne sporządzenie takiego wniosku wymaga precyzyjnego określenia zabezpieczanego roszczenia oraz wskazania okoliczności uzasadniających jego zastosowanie. W praktyce sądowej znaczenie ma właściwe uprawdopodobnienie roszczenia oraz wykazanie interesu prawnego w uzyskaniu zabezpieczenia. Konstrukcja wniosku musi spełniać wymogi formalne określone w Kodeksie postępowania cywilnego, a także mać przekonującą argumentację prawną. Sposób sformułowania żądania zabezpieczenia ma fundamentalne znaczenie dla jego skuteczności – należy bardzo dokładnie określić sposób zabezpieczenia odpowiedni do rodzaju roszczenia (zajęcie ruchomości, hipoteka przymusowa czy zakaz zbywania nieruchomości).
Elementy formalne i merytoryczne wniosku
Prawidłowo skonstruowany wniosek o zabezpieczenie powinien mać następujące elementy:
- Oznaczenie sądu i stron postępowania
- Wartość przedmiotu sporu
- Dokładne określenie żądanego sposobu zabezpieczenia
- Uzasadnienie interesu prawnego
- Dowody uprawdopodabniające roszczenie
Przy konstruowaniu uzasadnienia należy uwagę zwrócić na wykazanie przesłanek z art. 730¹ k.p.
c. – także uprawdopodobnienie roszczenia, oraz interesu prawnego w uzyskaniu zabezpieczenia. Praktyka pokazuje, że sądy szczególnie wnikliwie badają tę drugą przesłankę. Konieczne jest przekonujące wykazanie, że brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie przyszłego orzeczenia. Pamiętaj o zasadzie proporcjonalności – sposób zabezpieczenia nie może nadmiernie obciążać obowiązanego.
Specyfika postępowania zabezpieczającego
Postępowanie w przedmiocie zabezpieczenia wyróżnia się szczególną dynamiką i odformalizowaniem. „Sąd rozpoznaje wniosek niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie tygodnia od dnia jego wpływu” – to założenie ustawodawcy często determinuje sposób procedowania. Ważne jest precyzyjne określenie sposobu zabezpieczenia – może to być przykładowo: zabezpieczenie hipoteczne, zajęcie wierzytelności czy ustanowienie zarządu przymusowego. Każda forma zabezpieczenia musi być adekwatna do rodzaju dochodzonego roszczenia i nie może prowadzić do zaspokojenia roszczenia (chyba że ustawa stanowi inaczej). Jak efektywnie sformułować żądanie? Podstawą będzie tu znajomość specyfiki poszczególnych sposobów zabezpieczenia i ich przydatnego zastosowania.
Dlaczego musimy złożyć wniosek o zabezpieczenie roszczenia? Zobacz użyteczny przykład
Wniosek o zabezpieczenie roszczenia to ważny dokument w postępowaniu cywilnym, który ma na celu ochronę interesów wierzyciela przed potencjalnym działaniem dłużnika zmierzającym do uniemożliwienia wykonania przyszłego wyroku. Składając taki wniosek, należy bardzo dokładnie określić sposób zabezpieczenia oraz uprawdopodobnić roszczenie i interes prawny. Przykładowo, w sprawie o zapłatę przeciwko spółce, która wyprzedaje majątek, można wnioskować o zajęcie rachunków bankowych do określonej kwoty. Uzasadnienie powinno wskazywać na realną obawę, że bez zabezpieczenia wykonanie przyszłego orzeczenia będzie niemożliwe lub utrudnione. W praktyce podstawowe jest przedstawienie dowodów potwierdzających nasze twierdzenia. Mogą to być wyciągi bankowe, faktury, korespondencja mailowa czy dokumentacja księgowa. Sąd rozpoznaje wniosek na posiedzeniu niejawnym, wydając postanowienie w terminie tygodnia od dnia jego złożenia. Musimy wiedzieć, że zabezpieczenie może być udzielone także przed wszczęciem postępowania. Za złożenie wniosku o zabezpieczenie roszczenia pobierana jest opłata stosunkowa w wysokości 100 złotych. Jeśli sąd oddali wniosek, przysługuje na to zażalenie w terminie 7 dni. Dla uwzględnienia wniosku, dłużnik może z kolei złożyć zażalenie na postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia. Zabezpieczenie upada, jeżeli uprawniony nie wniesie pisma wszczynającego postępowanie w terminie dwóch tygodni od doręczenia postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia. Musimy pamiętać, że w razie prawomocnego zwrotu pozwu, odrzucenia pozwu lub oddalenia powództwa, zabezpieczenie upada.
Zabezpieczenie roszczenia w sądzie – sprawdź ile musisz zapłacić za spokój!
Opłata za złożenie wniosku o zabezpieczenie roszczenia w postępowaniu cywilnym wynosi 100 zł. Jest to opłata stała, niezależna od wartości zabezpieczanego roszczenia czy rodzaju sprawy. Można napisać, że nawet jeśli składamy parę wniosków o zabezpieczenie w tej samej sprawie, za każdy z nich musimy wnieść osobną opłatę. Dla zabezpieczenia roszczenia przed wszczęciem postępowania, jeśli nie wniesiemy sprawy głównej w wyznaczonym terminie, zabezpieczenie upada, a wniesiona opłata przepada.
- Opłata za zażalenie na postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia – 100 zł
- Możliwość zwolnienia od kosztów sądowych na zasadach ogólnych
- Obowiązek zwrotu kosztów zabezpieczenia stronie przeciwnej w razie przegrania sprawy
Koszty wykonania zabezpieczenia mogą mocno przewyższać samą opłatę sądową. Przykładowo, przy zabezpieczeniu poprzez zajęcie ruchomości dłużnika, trzeba się liczyć z kosztami komorniczymi.
Specyfika kosztów zabezpieczenia w sprawach rodzinnych
W sprawach o alimenty czy kontakty z dzieckiem, gdzie często stosuje się zabezpieczenie, strona może być zwolniona z opłaty z mocy ustawy. Dotyczy to przede wszystkim sytuacji, gdy osoba dochodząca alimentów jest w trudnej sytuacji materialnej. W sprawach małżeńskich dotyczących wspólnego mieszkania czy podziału majątku, koszty zabezpieczenia podlegają ogólnym zasadom.
Praktyka pokazuje, że sądy rodzinne częściej przychylają się do wniosków o zwolnienie z kosztów sądowych, biorąc pod uwagę dobro rodziny i małoletnich dzieci.
Ostatnia szansa przed sądem – wezwanie do dobrowolnej spłaty roszczeń
Wezwanie do dobrowolnego spełnienia roszczenia stanowi ważny element przedsądowego dochodzenia swoich praw i może mocno wpłynąć na dalszy przebieg sprawy. Jest to pismo, które wierzyciel kieruje do dłużnika informując go o istnieniu zobowiązania i wzywając do jego spełnienia w określonym terminie. Dokument ten powinien mać szczegółowe informacje dotyczące podstawy roszczenia, jego wysokości oraz sposobu, w jaki dłużnik może je zaspokoić. Pamiętaj, że wysłanie takiego wezwania jest dobrym zwyczajem, ale w wielu przypadkach stanowi obligatoryjny wymóg przed skierowaniem sprawy na drogę sądową. W wezwaniu należy bardzo dokładnie określić termin, w jakim oczekujemy spełnienia świadczenia – zazwyczaj jest to 7 lub 14 dni od daty otrzymania pisma. Dokument powinien zostać wysłany listem poleconym za potwierdzeniem odbioru, co będzie stanowiło dowód w ewentualnym postępowaniu sądowym. Można także zachować kopię wezwania oraz potwierdzenie jego nadania.
Skuteczne wezwanie do zapłaty może przynieść wiele zyski – przede wszystkim daje szansę na polubowne rozwiązanie sporu bez angażowania sądu, co oszczędza czas i pieniądze obu stron. Także, w przypadku późniejszego procesu sądowego, może mieć wpływ na koszty postępowania, gdyż sąd bierze pod uwagę próby polubownego załatwienia sprawy. Jeśli dłużnik zignoruje wezwanie lub odmówi spełnienia świadczenia, wierzyciel zyskuje mocniejszą pozycję w ewentualnym procesie, a wysłane wcześniej wezwanie może stanowić ważny dowód w sprawie.