Umowa majątkowa małżeńska (intercyza) to porozumienie między małżonkami lub przyszłymi małżonkami, które reguluje ich stosunki majątkowe. Może być zawarta przed ślubem lub w trakcie małżeństwa. Wymaga formy aktu notarialnego. Umożliwia ustanowienie rozdzielności majątkowej, rozszerzenie lub ograniczenie wspólności ustawowej. Nie może być zawarta pod warunkiem ani z zastrzeżeniem terminu. Po zawarciu intercyzy małżonkowie mogą ją zmienić lub rozwiązać – wymagana jest ponowna wizyta u notariusza.
Intercyza małżeńska to temat, który budzi wiele emocji wśród par planujących ślub. W tym roku obserwuje się spory wzrost zainteresowania umowami majątkowymi – według informacji Krajowej Rady Notarialnej, w 2022 roku sporządzono o 34% więcej intercyz niż w roku 2019. Decyzja o podpisaniu takiej umowy wymaga przemyślenia i szczegółowej analizy sytuacji majątkowej obojga przyszłych małżonków. Sporo par decyduje się na ten krok nie z braku zaufania, ale z potrzeby zabezpieczenia swoich interesów i uporządkowania spraw finansowych przed rozpoczęciem wspólnego życia.
Jak przygotować się do sporządzenia intercyzy małżeńskiej przed zawarciem związku małżeńskiego
Przygotowanie do wizyty u notariusza wymaga zebrania kompletu dokumentów i przemyślenia ważnych spraw majątkowych. Należy szczegółowo przeanalizować stan mania każdego z przyszłych małżonków, pilnując nieruchomości, ruchomości oraz zobowiązania finansowe. Trzeba też zastanowić się nad przyszłymi planami inwestycyjnymi i potencjalnymi źródłami dochodów. Rozważenia wymaga także sprawa dziedziczenia i zabezpieczenia finansowego w przypadku rozwodu (co statystycznie dotyczy około 30% małżeństw w Polsce).
Intercyza może przyjąć różne formy – od całkowitej rozdzielności majątkowej po bardziej złożone konstrukcje prawne. Fundamentalnym elementem każdej umowy majątkowej małżeńskiej jest precyzyjne określenie zasad zarządzania majątkiem. Właśnie szczegółowość i jednoznaczność zapisów stanowi o skuteczności intercyzy w przyszłości.
Najważniejsze aspekty prawne i przy maniu intercyzy przedmałżeńskiej
- Konieczność zawarcia umowy w formie aktu notarialnego
- Określenie dokładnego zakresu rozdzielności majątkowej
- Wyszczególnienie składników majątku osobistego każdego z małżonków
- Ustalenie zasad odpowiedzialności za zobowiązania
- Określenie sposobu zarządzania wspólnym gospodarstwem domowym
Ważne znaczenie ma termin podpisania intercyzy: Musi ona zostać zawarta przed ślubem, aby weszła w życie z dniem zawarcia małżeństwa. W praktyce notarialnej spotyka się różne warianty umów – od najprostszych po wysoce zindywidualizowane konstrukcje prawne. „Standardowa intercyza” to mit – każda umowa powinna być dostosowana do konkretnej sytuacji pary. „Dobrze przygotowana umowa majątkowa to podstawa spokojnego małżeństwa” – jak podkreślają eksperci prawa rodzinnego.
Procedura sporządzenia intercyzy u notariusza wymaga starannego przygotowania i przemyślenia. Koszt sporządzenia takiej umowy waha się od 400 do 1500 złotych (zależnie stopnia skomplikowania i wartości majątku). Trzeba pamiętać, że jest to inwestycja w spokojną przyszłość i jasne zasady funkcjonowania związku. Notariusz ma obowiązek wyjaśnić stronom skutki prawne podpisywanej umowy i upewnić się, że obie strony rozumieją jej znaczenie.
Intercyza przedmałżeńska – co możemy wiedzieć o umowie majątkowej przed ślubem?
Umowa majątkowa małżeńska zawarta przed zawarciem związku małżeńskiego, zwana potocznie intercyzą przedmałżeńską, pozwala na ustalenie zasad zarządzania majątkiem przez przyszłych małżonków. Dokument musi być sporządzony w formie aktu notarialnego. Intercyza przedślubna wchodzi w życie w momencie zawarcia małżeństwa i może wprowadzić rozdzielność majątkową całkowitą lub rozszerzyć albo ograniczyć wspólność ustawową. Przyszli małżonkowie mają swobodę w kształtowaniu zapisów umowy, jednak muszą one być zgodne z prawem i zasadami współżycia społecznego. Zawarcie intercyzy wymaga obecności obojga narzeczonych przed notariuszem. Koszt sporządzenia takiej umowy zależy od konkretnej kancelarii notarialnej i złożoności dokumentu. Trzeba pamiętać, że intercyza może zostać zmieniona w trakcie trwania małżeństwa za zgodą obojga małżonków.
Umowa majątkowa małżeńska przy działalności gospodarczej – co powinno się wiedzieć?
Intercyza małżeńska to ważny dokument dla przedsiębiorców prowadzących własną działalność gospodarczą. Zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej pozwala na ochronę majątku współmałżonka w przypadku niepowodzenia w biznesie. Umowę ma się w formie aktu notarialnego, a jej koszty zależą od własnych ustaleń z notariuszem. Intercyza może zostać zawarta także przed, a i w trakcie trwania małżeństwa.
Główne zyski z mania intercyzy przy prowadzeniu firmy:
- Zabezpieczenie majątku prywatnego rodziny
- Ochrona przed wierzycielami
- Jasny podział odpowiedzialności finansowej
- Swoboda w podejmowaniu decyzji biznesowych
- Uproszczenie formalności w przypadku rozwodu
Trzeba pamiętać, że umowa majątkowa małżeńska nie działa wstecz – obejmuje tylko majątek nabyty po jej podpisaniu. Dokument ten jest szczególnie rekomendowany osobom planującym rozpoczęcie działalności gospodarczej obarczonej ryzykiem finansowym.
Umowa majątkowa małżeńska a dziedziczenie majątku – co możemy wiedzieć?
Umowa majątkowa małżeńska, zwana potocznie intercyzą, nie ma bezpośredniego wpływu na zasady dziedziczenia majątku po śmierci małżonka. Określa ona jedynie sposób zarządzania majątkiem za życia małżonków. W kwestii śmierci jednego z małżonków, majątek osobisty zmarłego oraz jego udział w majątku wspólnym podlegają dziedziczeniu według zasad określonych w kodeksie cywilnym lub testamencie. Gdy małżonkowie mieli wspólność majątkową, żyjący małżonek zachowuje swoją połowę majątku wspólnego, a druga połowa wchodzi do masy spadkowej. Jednak przy rozdzielności majątkowej cały majątek zmarłego małżonka podlega dziedziczeniu. Trzeba pamiętać, że małżonek pozostający przy życiu, jakkolwiek rodzaju umowy majątkowej, jest zawsze uwzględniany w kręgu spadkobierców ustawowych.